Tue. Oct 22nd, 2024
Dr Irving Finkel in kum 4000 upa Babylon khawnlung niu awh lai
Dr Irving Finkel in kum 4000 upa Babylon khawnlung niu awh lai

Hlanlai Mesopotamia san ai khawnlung per niu ah Bible ai Noah thula thawn bangdunhnak nganhnak heh London ai British Museum (Thil hlun te dahhmun inn) ah siik thil ah dah le tunhlan kum 4000 dung ai ti ii.

Khawnlung vum ai thula heh Irving Finkel in siar ai riin 60 lai umh le a thula nganhnak ah lawng heh Bible ai bangin a sau i lo ai hleeng bangin a bial in bawn thu nganhnak umh ti ii.

“He thu siar ngah veleh i haihawh ben loin i aaicaan kio ii,” tiin Finkel in reel ii.

He khawnlung ah Mesopotamian pathian in to thilhnak lawng ngaw roh, tun san ai bawhlung sirhhmun a let hnih tia in bawn ruai ai Bible song ai thing in bawnhnak bang i loin rihual in bawn ruai ai hlin tuh lovin thing hmang le a pua lam heh thinghliing (bitumen) noih ruai ti ii. Cen, he lawng song ah ramsa heh a kop niu niu in lut ruai thu ngan tel ti ii.

Babylon san ai lawng phunkhat
Babylon san ai lawng phunkhat

British Museum ai George Smith in Bible song ai Genesis ah nganhnak Noah thula bang heh Nineveh khuapui ah tawkhnak lungpeer ah Babylon tluanthu nganhnak a hmasaber ah siar ngah awng ve ii. Bible ai le Babylon te nganhnak te a bangdun thah roh ti ii.

httpv://youtu.be/FG3bVdph-9w

Tun ai a thar in tawkhnak heh tunhlan 1750 BC dung ai ngahnak tiin reel ai hetah thula nganhnak tu a tumce roh ii.

Babylon pathian te pawl in Laivum heh tilet in som tum fangin Babylon pathian pakhat Enki tihnak in he thuthup heh minung pakhat a hming Atra-hasis hnen ah reel ai lawng bawn ruai ti ii. He lawng heh hmun khat an hmun dang ah vaakhnak tuhin bawn lo ai tilian song ah a song ah umhnak tuhin bawn ruai ti ii.

British Museum, London
British Museum, London

Babylon Noah, Atra-hasis ai lawng tu a tumce roh ai hleeng bang a bial ii. He khawnlung ah lawng bawnhnak thilri te pawl le a zah te tian in khim ngaiin he khawnlung ah nganhnak umh ti ii. Cen, a kau lam heh 3,600 square meters le a sang lam 6 meters in bawn ruai ii. He lawng bawnhnak tuh riihual a sau lam khai London khuapui an Edinburgh khuapui tian a cang in hleng baan tuh ti ii.

Cornell University ai professor David Owen in hetih bang ai British Museum kilkhawltu Irvin Finkel in thil poimawh roh suah ben maan “Thil ak danglam le poimawh kin tawk sah,” tiin aan ii.

Finkel in he khawnlung niu vum ai Babylon pon in nganhnak heh 1985 kum dung pah Museum ah koih zo hnak ii ai cia lai ah siar awng le Babylon tluanthu ai tilet thula nganhnak siar ngah ii. A naitu in tlun leh ai hnuata ah Museum ah koih leh hnua ah phan takin siar leh fangin thula khim ngaiin nganhnak ii ai lawng sa daan danglamhnak tawk ngah ii. A laai nganhnak heh rai ze zo maan siar har roh ai rai ngai thula zong kongin a nganhnak siar thil sek ti ii.

Babylon san lai ah hleeng bang rihual in bawnhnak lawng heh hmang de ai tun ah Noah lawng heh a bial in bawn tihnak thawn remcang roh ti ii.

Babylon tluanthu ah Enki pathian le a rualpui te pawl heh van in kawi ai kin lailung ah hleng ai thil bawncuul ai cetan minung le ramsa phuncang suak le Babylon ram umhmun ah vuan dinh thu te pawl nai ve ii.

Source: http://www.haaretz.com

Related Post

Leave a Reply